In de week waarin de rancune- en slooppartij van Geert Wilders de grootste van het land werd, las ik in de krant dat de kennis over democratie en burgerschap onder Nederlandse jongeren veel lager ligt dan in andere vergelijkbare landen. Bovendien neemt deze kennis ook af. Ze hebben weinig kennis over burgerschap en onze politieke en maatschappelijke instituties.
Bij het lezen van dat bericht dacht ik aan een vergadering laatst over de nieuwe leeruitkomsten van mijn opleiding Sociaal Werk. Ik keek eens naar de uitgedeelde overzichten van leeractiviteiten en het viel me op dat wetenschappelijke disciplines als politicologie, geschiedenis en andere maatschappijwetenschappen die mede de kennisbasis van het Sociaal Werk zijn, er bijzonder bekaaid van afkwamen, soms zelfs niet eens voorkwamen! Ik viel voor de verleiding om te geloven dat er een complot in de onderwijswereld bestaat om alles dat riekt naar degelijke basiskennis te marginaliseren.
Ook dacht ik aan het jaartje dat ik politicologie gaf aan de deeltijdopleiding Sociaal Werk, LevenLangLeren (LLL). Men werkte daar al even met de leeruitkomsten. Het bijwonen van de drie groepslessen was niet verplicht, kennisclipjes kijken was ook goed en het vak werd getoetst als onderdeeltje van een reusachtige integrale opdracht. Het toepassen van enkele begrippen uit de lessen was voldoende om het onderdeeltje politicologie af te vinken. Het onderdeel mocht niet te ingewikkeld zijn, want iedere willekeurige collega-docent moest het toetsproduct kunnen nakijken. Men was er daar zelfs erg trots op dat men daar de kennistoetsen had afgeschaft: nooit meer die vermaledijde meerkeuzetoetsen!
Bij de scholierenverkiezingen werden de PVV en de FVD ruimschoots de grootste partijen. Twee partijen die hun bestaansrecht danken aan het kapot beuken van het vertrouwen en het geloof in datgene wat ons het meest verbindt, onze politieke en maatschappelijke instituties. Dat een student beargumenteerd heel links of heel rechts is: prima. Dat deze sloopkogelpartijen ook onder studenten populair zijn is ronduit alarmerend.
Als HBO nemen we onze burgerschapsvormende taak totaal niet serieus. De kennisbasis is ernstig verzwakt, de steeds grotere nadruk op individuele leerroutes maakt dat studenten zich amper langdurig tot elkaars verschillende achtergronden hoeven te verhouden.
We zijn inmiddels dus ingehaald door de realiteit
