Docent Kas van ’t Loo wil meer aandacht voor verkeersveiligheid. “Elke dag komen er gemiddeld 2 vaders, moeders, kinderen, en echtgenoten niet thuis. De impact hiervan is enorm en we daarom moeten we aandacht blijven vragen voor de verkeersveiligheid. Ik geloof dat het opvullen van het tekort van verkeerskundigen een deel van de oplossing is.”
Het aantal verkeersdoden in Nederland in 2022 is fors toegenomen en is daarmee terug op het niveau van 2008 (aldus het CBS op 18 april 2023). Nederland behoorde in 2010 nog tot de top 4 van Europese landen met minste verkeersdoden. Waar vrijwel alle Europese landen in het afgelopen 10 jaar een duidelijke verbetering laten zien, daalt de verkeersveiligheid in Nederland. Naast verkeersveiligheid, zijn ook de leefbaarheid in wijken en de doorstroming van het verkeer in het geding. Zo verdwenen er in de afgelopen 5 jaar 500 bushaltes en is het aantal files ondanks een ogenschijnlijke impuls van het thuiswerken bijna terug op het niveau van voor de coronapandemie.
Een jarenlang tekort aan Hbo-opgeleide verkeerskundigen draagt in ieder geval niet positief bij aan de verkeersveiligheid, verkeersleefbaarheid en doorstroming van Nederland. Om een beeld te geven: er waren voorheen 4 opleidingen in Nederland, met het verdwijnen van 1 van de 4 opleidingslocaties betreden er nu jaarlijks slechts circa 75 opgeleide verkeerskundigen het werkveld. Van de overgebleven opleidingen zijn er 2 van de 3 topopleiding op basis van een hoge studententevredenheid. Ook wordt er door deze opleidingen flink ingezet op de werving van studenten. Dit laat zien dat Hogescholen er alles aan doen om de kwaliteit van de opleiding en het aantal studenten die starten hoog te houden. Helaas schiet de huidige uitstroom afgestudeerden te kort. Want een voorzichtige inschatting op basis van vacaturesites laat zien dat er circa 400 verkeerskundige vacatures open staan. En dan hebben we het nog niet over het aandeel verkeerskundigen dat door de vergrijzing uitstroomt en het aantal niet-verkeerskundige geschoolden die nu uit noodzaak verkeerskundige functies vervullen.
Hoe kunnen we dit tij dan keren? Hiervoor zijn twee oplossingsrichtingen te bedenken. Als eerste denkrichting: het vakgebied moet optreden als ware ambassadeur van het vakgebied. Wat er nu gebeurt is dat het verkeerskundige bedrijfsleven er alles aan doen om verkeerskundigen bij hen te laten werken. Echter, dit lost het maatschappelijke tekort aan verkeerskundigen niet op. Veel beter kunnen organisaties en verkeerskundigen de naamsbekendheid van het vak vergroten op basis- en middelbare scholen, in hun eigen netwerken, en bovenal: zelf initiatieven optuigen om het maatschappelijk enthousiasme om verkeerskundige te worden te vergroten.
Maar met een kleine groep vakspecialisten die het vakgebied promoten zijn we er niet. Daarom is ook een tweede denkrichting intressant: een onderschrijving van het belang om verkeerskundigen op te leiden vanuit andere sectoren. Want de files kosten ons tussen de 3,3 en 4,3 miljard euro per jaar. En de maatschappelijke kosten van verkeersongevallen worden geschat op 27 miljard. En vervoersarmoede (vindt plaats wanneer mensen beperkt worden in hun maatschappelijk leven door een tekort aan verplaatsingsmogelijkheden) in Friesland treft al 1 op de 12 huishoudens. Dit zou betekenen dat een beperkte toename van het aantal opgeleide verkeerskundigen in Nederland een grote impact op de economie (minder files), de zorg en hulpdiensten (minder ongelukken), en ons welzijn (minder vervoersarmoede) heeft. Deze impact resulteert daarmee in minder inzet van personeel in deze sectoren. Een extra verkeerskundige heeft daarmee wellicht zelfs potentie om het personeelstekort in andere sectoren te verminderen. Het zou een goed idee zijn om net als voor de lerarenopleiding, het collegegeld voor de opleiding mobiliteit te verlagen, om zo het schreeuwende tekort aan verkeerskundigen te lijf te gaan.
Kas van ’t Loo is Hogeschooldocent bij de topopleiding Mobiliteit op de Hogeschool Windesheim in Almere. Hij onderwijst studenten in onder meer het herinrichten van de openbare ruimte, Smart Mobility, verkeersveiligheid en gedragsbeïnvloeding. Kas van ’t Loo heeft zelf een Master in Spatial Engineering behaald op de Universiteit Twente en een Bachelor in Ruimtelijke Ontwikkeling – Mobiliteit op de Hogeschool Windesheim.
‘Het zou een goed idee zijn om net als voor de lerarenopleiding, het collegegeld voor de opleiding mobiliteit te verlagen, om zo het schreeuwende tekort aan verkeerskundigen te lijf te gaan.’
Dit lijkt me zeker een interessant optie om te onderzoeken! Wij zitten met de opleiding Civiele Techniek helaas in het zelfde schuitje en zoeken daarom ook naar soortgelijke oplossingen. Als je een ingang bij Den Haag weet, dan horen wij het graag 😉